Vastzetten van 45.000 bouten op de Botlekbrug in Rotterdam
De spectaculaire nieuwe Botlekbrug bij Rotterdam is onmiskenbaar een van de grootste uitdagingen geweest van het A15-verbredingsproject. Een niet minder grote uitdaging was het vastzetten van de maar liefst 45.000 boutverbindingen binnen de gestelde tijd. Dankzij onder andere apparatuur van RAD Torque Systems kon de klus ruim voor de deadline worden geklaard. Hans van Biljouw, Sales Engineer Bolting bij Bus Industrial Tools, vertelt hoe dit in zijn werk ging.
In het havengebied van Rotterdam is de afgelopen 3 jaar gebouwd aan de nieuwe Botlekbrug. Met zijn lengte van 1.200 meter, heftorens van 64 meter hoog en de 2 brugdekken, elk ter grootte van een voetbalveld, is de hefbrug de zwaarste en hoogste in Europa. De hefinstallatie zorgt er voor dat de brugdekken van 5.500 ton razendsnel 31 meter omhoog en omlaag gaan, waarmee de brug zelfs de hoogste liftfrequentie en de hoogste liftsnelheid ter wereld heeft. Kortom, een uniek project dat deel uitmaakt van de verbreding van de A15, de levensader tussen de Maasvlakte en het Rotterdamse Vaanplein. Voor de uitvoering tekende A-Lanes A15, een bouwconsortium gevormd door Ballast Nedam, John Laing, Strabag en Strukton.
Probleem met boutverbindingen
Hans van Biljouw is bij Bus Industrial Tools specialist in alles wat te maken heeft met het gecontroleerd hydraulisch of elektrisch aandraaien of losmaken van boutverbindingen. Hij is in het afgelopen jaar nauw betrokken geweest bij de bouw van de Botlekbrug.
“Een supermooi project”, vindt hij. Van Biljouw werd bij de Botlekbrug betrokken toen hij daar was om een hydraulische momentsleutel te kalibreren waarmee zo’n 800 bouten M40/M50 moesten worden vastgezet. Toen hij echter het geringe debiet van de pomp zag, voorzag hij toch wel enige problemen. De capaciteit was naar zijn mening onvoldoende om continu bouten mee vast te draaien en hij adviseerde dan ook om niet te gaan torquen, maar te tensionen. “Dat gaat veel sneller dan hydraulisch torquen, werkt nauwkeuriger en is bovendien veel veiliger. Het resulteerde in de verhuur door zijn werkgever van wél hiervoor geschikte hydraulische apparatuur.”
Sneller met RAD
Een aantal weken later opnieuw een verzoek; dit keer om te helpen met de montage van de bruggeleiders. Deze ‘guidingboxen’, essentieel bij het omhoog en omlaag gaan van de brugdelen, werden met behulp van hydraulisch torque-gereedschap vastgezet. Het zijn grote platen die elk met 36 bouten M30 op moment aangedraaid moesten worden en daarna nog eens 90o nagedraaid. Maar de ploeg die er mee bezig was kreeg het niet goed voor elkaar. “Met alle respect voor de mannen die daar aan het werk waren, maar ze gebruikten de verkeerde methodiek waardoor een ongelijke spanning in de bouten ontstond”, aldus Van Biljouw.
En zo kreeg Bus Industrial Tools in de persoon van Hans van Biljouw het verzoek om ook dit werk te gaan uitvoeren. “Aanvankelijk deden we het hydraulisch, maar dat ging niet snel genoeg naar onze zin. Nu verkopen we bij Bus ook de elektrische moeraanzetters van RAD en ik wist dat we daarmee veel sneller konden werken.”
Van Biljouw belde daarop met RAD Torque Systems, legde de situatie uit en ging met een elektronische E-RAD momentsleutel naar de Botlek. “Het verschil was verbluffend. Daar waar we met hydrauliek voor 1600 bouten een week nodig hadden, deden we dit met RAD ongeveer in 2,5 dag. Dus tweemaal zo snel.”
Snelheid was trouwens ook een vereiste. Er was per brugdek een deadline van 24 uur gesteld in verband met het overvaren naar de peilers. Het eerste dek kostte echter nog 28 uur als gevolg van diverse onvolkomenheden en ontbrekende onderdelen. Het tweede dek, waarvoor 17 uur beschikbaar was, hebben ze in slechts 12 uur gedaan. “Dit was met hydraulische momentsleutels nooit gelukt”, zegt Van Biljouw, “dan waren we zeker 12 uur langer bezig geweest. Met hydrauliek kostte het namelijk 2,5 minuut per bout; met de RAD-sleutels deden we het in 40 seconden.”
Digitaal instellen en registreren
Een enorm pluspunt van de bij de Botlekbrug toegepaste elektronische E-RAD sleutel vindt van Biljouw ook dat parameters zoals aandraaimoment en hoekverdraaiing vooraf digitaal op een touchscreen kunnen worden ingesteld. Dit maakt het systeem gebruiksvriendelijk, voorkomt bedieningsfouten en garandeert een grote nauwkeurigheid. Daarnaast worden alle krachten en spanningen in de bouten digitaal vastgelegd en opgeslagen; volledig conform de eis van de opdrachtgever.
De enige beperkingen van de RAD Torque sleutels, zo ontdekte Van Biljouw, zijn de voorwaarde dat er voldoende ruimte is om de pistoolvormige machine te plaatsen én het maximale aandraaimoment van 10.000 Nm. Voor meer is hydraulisch gereedschap nodig. Uiteindelijk is dus een mix van elektrisch en hydraulisch gereedschap gebruikt. “Maar het grootste deel van het werk hebben we met RAD gedaan.”
In totaal werden bij de gehele brug zo’n 45.000 boutverbindingen vastgedraaid. Dat betekende eerst op moment zetten en dus voorspannen, volgens voorschrift enkele uren wachten en daarna nog een keer op 90o hoekverdraaiing zetten om het juiste voorgeschreven moment te halen. “We hebben dus zeg maar elke bout tweemaal onder handen gehad en daarvan zijn er slechts 15 kapot gedraaid”. Het zegt volgens Van Biljouw veel over de goede werking van de RAD-sleutels.
BUS Industrial Tools
Bus Industrial Tools – gestart in 1957 met de verkoop van lasmaterialen – is een op de zware industrie en offshore georiënteerde handelsmaatschappij met 11 vestigingen in Nederland, waaronder de recent gestarte vestiging in Rotterdam, bedoeld om ook de klanten in de Botlek beter te kunnen bedienen.
De onderneming hield zich al bezig met torque-gereedschap, maar ging zich recent, toen Hans van Biljouw met zijn specialisme in dienst kwam, actiever bezighouden met de uitvoering van bolting-projecten.